Ελεωνορα Ζουγανελη: «Ειμαστε τυχερη γενια, γιατι ο κοσμος εψαξε να μας βρει»

 

 

Συνέντευξη στην Χρυσούλα Παπαϊωάννου

Φιλική, συμπαθητική, γλυκιά και χαμηλών τόνων. Με μια ανέμελη ηρεμία. Αυτά κάτω από τη σκηνή. Σε ένα αναπαυτικό καναπεδάκι, παρέα με έναν καφέ και ένα μισοτελειωμένο κέικ σοκολάτα, ένα πρωινό στην Πλάκα. Γιατί πάνω στη σκηνή, κάτω από τον προβολέα, η Ελεωνόρα Ζουγανέλη μεταμορφώνεται σε αγριμάκι με τσαμπουκά, που υψώνει, κυριολεκτικά και μεταφορικά, φωνή. Ανήκει, άλλωστε, σε μια γενιά που έχει απενοχοποιήσει πολλά πράγματα: τη σχέση με την τέχνη, τις επιλογές, τη ζωή. Μια γενιά που, κόντρα στους καιρούς, στυλώνει τα πόδια και επιμένει σε αυτό που θέλει να διεκδικήσει. Για αυτά, και για πολλά ακόμα, μας μίλησε λίγο πριν από τη συναυλία της στο Μέγαρο Μουσικής, σε μια βραδιά όπου θα ερμηνεύσει αποκλειστικά κομμάτια από το έργο του Σταύρου Ξαρχάκου.
 

Βγήκαν πριν από λίγες μέρες στο φως οι φορολογικές δηλώσεις ορισμένων τραγουδιστών. Ανάμεσά τους και εσύ, που φαίνεται να δήλωσες 7.152,87 το 2008 και 4.782,10 το 2009. Ποια είναι η απάντησή σου;
Το 2008 μόλις έβγαλα τον πρώτο μου δίσκο και ήταν μια εποχή που με συντηρού­σε ο πατέρας μου. Γενικά, οι καλλιτέχνες συνήθως έχουμε εταιρείες και φορολο­γούμαστε κανονικά. Με εξοργίζει όλο αυτό γιατί εγώ ποτέ δεν πήρα μεροκάματο 7.000 ευρώ. Και αν έπαιρνα τόσα, επειδή έχω μια συγκεκριμένη ιδεολογία, δεν θα είχα κανένα πρόβλημα να το κρύψω. Φυσικά δεν είμαι με το μέρος της εφορίας, αλλά των πολιτών. Πώς είναι δυνατόν να βγάζω λεφτά όταν εμφανίζομαι σε ένα μαγαζί σαν τον «Σταυρό του Νότου» που χωρά 300 άτομα; Διαστρεβλώνουν τα πράγματα. Εγώ θέλω αυτός που έρχεται να με ακούσει να έχει μια καθαρή εικόνα για μένα. Η γενιά μου δεν βγάζει τα χρήματα που έβγαζε η προηγούμενη, χωρίς να θέλω να κρίνω κανέναν. Δουλεύουμε μία φορά την εβδομάδα και τρέχουμε σαν τα ρεμάλια.


Από τη δική σου τη γενιά είστε μετρημένοι στα δάχτυλα αυτοί που έχουν βγει «μπρο­στά» και κάνουν καριέρα. Και μάλιστα, μέχρι να εμφανιστείς εσύ και η Νατάσσα Μποφίλιου, είχαμε πολλά χρόνια, δέκα - δεκαπέντε, να δούμε νέες γυναίκες τραγου­δίστριες να κάνουν καριέρα. Γιατί πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό;
Δεν αισθάνομαι ότι είμαστε τόσο λίγοι. Ίσα - ίσα, θεωρώ ότι η γενιά μου ξεπέταξε αρκετά άτομα, διαφορετικού στιλ. Νιώθω ότι ο κόσμος έψαξε να μας βρει και είμαστε και λίγο τυχερή γενιά. Μας βρήκε η εποχή μας. Το ίδιο ισχύει και για το δεύτερο ερώτημα σε σχέση με τις γυναίκες τραγουδίστριες. Συντελούν πολλά ώστε να μπο­ρέσει ένας νέος άνθρωπος να λάμψει ή και να μην λάμψει.


Η εποχή μας δεν αφήνει και πολλά περιθώρια να ονειρευτούμε. Εσύ, κόντρα στους καιρούς, ονειρεύεσαι;
Είμαι ένας άνθρωπος που γενικά με τα όνειρα δεν τα έχω πολύ καλά. Οπότε δεν νιώθω ότι η εποχή μου έχει στερήσει αυτό το δικαίωμα. Θεωρώ ότι με τα όνειρα μπορείς να πέσεις σε μια παγίδα: να αρκεστείς να τα ονειρεύεσαι. Καμιά φορά το να μην έχουμε τη δυνατότητα για όνειρα, μας δίνει το έναυσμα για πράξη.


Αισθάνεσαι ότι πια έχεις αποδεσμευτεί από το επίθετο «Ζουγανέλη»; Νιώθεις πλέον ότι σε σχέση με την καριέρα σου «πατάς» γερά στα πόδια σου;
Πάντοτε ήμουν αποδεσμευμένη από το επίθετο. Ίσως κάποιοι με αντιμετώπιζαν με περισσότερη καχυποψία. Αλλά νομίζω ότι με βλέπουν ως «Ελεωνόρα» τόσο αυτοί που χαίρονται να με ακούνε όσο και αυτοί που δεν γουστάρουν. Η δουλειά που κάνω δεν σου δίνει τη δυνατότητα να αισθάνεσαι ασφαλής. Είμαστε συνέχεια σε μια αναμονή καινούργιων πραγμάτων, τα οποία δεν ξέρεις πού θα σε οδηγήσουν. Σαν να είμαστε σε μια φάση που αλλάζουν όλα: ο κόσμος σου, αλλά και αυτό που συμβαίνει γύρω σου.


Σε ποιον από τους δύο γονείς καταφεύγεις για τα προβλήματα ζωής και σε ποιον για τις δυσκολίες της δουλειάς;
Με τη μητέρα μου έχω μεγαλύτερη άνεση. Συζητώ για τα πάντα: τη ζωή, τα επαγγελματικά, τα προσωπικά. Στα πολύ δύσκολα, τα ανατρεπτικά, και αυτά που με οδηγούν στο να πάρω αποφάσεις, τρέχω στον πατέρα μου. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν τα κουβεντιάζω και με τη μαμά μου.


Αν το look μας αντανακλά την προσωπικότητά μας, φαίνεσαι τύπος που βαριέται γρήγορα, αν κρίνει κανείς από τα μαλλιά σου, που τα «πειράζεις» συνέχεια.
Μου αρέσει να αλλάζουν τα πράγματα, όχι από βαρεμάρα, αλλά επειδή θεωρώ ότι αυτό είναι το φυσιολογικό. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να κρατάνε τα πράγματα σε μία κατάσταση, και όχι η ζωή. Αυτή δεν μας δείχνει ότι έχει την τάση… μονιμό­τητας. Τα μαλλιά μου δεν τα αλλάζω τόσο συχνά όσο έχει θεωρηθεί. Αλλά γενικώς είμαι άνθρωπος που αλλάζω και δοκιμάζω. Τα μαλλιά μου είναι μια τρέλα, ένα φε­τίχ. Μου αρέσει να έχω φετίχ, αλλά να τα εγκαταλείπω κιόλας.


Στη σκηνή τραγουδάς ροκ, λαϊκά, ποπ, φάντος… Στη ζωή σου τι ταμπέλα θα έβαζες;
Δεν θα έβαζα, γι’ αυτό δυσκολεύομαι να βάλω και στη δουλειά. Έχω δεχτεί αρνη­τική κριτική για αυτόν τον λόγο: έχουν κρίνει αυστηρά το ρεπερτόριό μου και την ανάγκη μου να εκφράζομαι πολυσυλλεκτικά. Ίσως τώρα να είμαι ένα βήμα πιο κο­ντά στο να περιοριστώ. Και στη ζωή μου έχω αρχίσει να αποκτώ μια συνέπεια. Στη δουλειά δεν θέλω να καταλήξω κάπου, αλλά να διαμορφώνομαι με το πέρασμα του χρόνου. Δεν είμαι ο τύπος, ο οποίος από τα δεκαπέντε είχε ολοκληρωμένη ει­κόνα για τη ζωή του. Υπάρχουν άνθρωποι που είτε βρήκαν νωρίς αυτό που ήθελαν να κάνουν, είτε αρκέστηκαν σε κάτι, το ακολούθησαν και προσάρμοσαν τη ζωή τους. Υπάρχουν πολλοί δρόμοι για να βρει ο καθένας τον δικό του δρόμο.


Υποθέτω από αυτά που λες ότι η εφηβεία σου ήταν έντονη.
Ήμουν πολύ ελεύθερη, σε βαθμό που τελικά μου δημιουργούσε ανασφάλειες. Η ζωή, όμως, μου έχει δώσει απλόχερα πολλές έντονες εμπειρίες για την ηλικία μου. Και αυτό είναι πολύ μεγάλο δώρο για τη δουλειά που έχω επιλέξει αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο θέλω να την κάνω.


Μίλησες πριν για δυσκολίες. Εσύ στις αναποδιές είσαι τσαμπουκάς ή λυγίζεις;
Υπάρχουν στιγμές που μουλαρώνω και πεισμώνω πολύ. Υπάρχουν, όμως, και στιγ­μές που με παίρνει από κάτω, κυρίως στα συναισθηματικά. Πιστεύω ότι η εικόνα μου είναι πιο δυναμική απ’ ό,τι η ψυχή μου. Είμαι πιο ευαίσθητη απ’ ό,τι ίσως δεί­χνω. Και αυτό καμιά φορά φέρνει πιο πολλές δυσκολίες απ’ όσες αντέχω.


Προηγουμένως, αναφερόμενη στη γενιά σου, είπες ότι νιώθεις τυχερή. Ωστόσο, η άποψη που επικρατεί είναι ότι, ειδικά στο τραγούδι, είστε μια άτυχη γενιά γιατί είναι σπάνιοι οι μεγάλοι συνθέτες.
Δεν θα πάω κόντρα σε αυτό που αντιλαμβάνεται ο περισσότερος κόσμος, παρότι δεν συμφωνώ. Θεωρώ τη γενιά μου τυχερή γιατί της δίνονται δυνατότητες μέσω δυσκολιών να ζήσει έντονα πράγματα. Αυτό μπορεί να σε κινητοποιήσει να γίνεις δημιουργικός. Νο­μίζω ότι και το κοινό έχει ανάγκη να βρει συμμάχους. Η τέχνη πάντα λειτουργούσε σαν φίλος από μακριά. Οι καλλιτέχνες ήταν μακρινοί μας φίλοι. Έχω μια παράξενη οικειότητα με τραγουδιστές που έχω θαυμάσει, χωρίς να τους γνωρίζω. Νιώθω ότι έχουμε περάσει κοινά. Έχουν βρεθεί στη ζωή μου σε σημαντικές στιγμές. Χωρίς να το γνωρίζουν.


Πώς ανακάλυψες τη μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου;
Όλα μου τα μουσικά ερεθίσματα τα πήρα κυρίως από τον ελληνικό κινηματο­γράφο. Έχω «κόλλημα» με τις ελληνικές ταινίες. Ήταν μια ευτυχής συγκυρία ότι έγραφαν τη μουσική τους μεγάλοι συνθέτες. Ο Ξαρχάκος είναι ούτως ή άλλως μια περίπτωση που δεν χρειάζεται να ψάξεις πολύ για να ανακαλύψεις. Αρκούν και δύο τραγούδια του για να σε βάλουν στη διαδικασία να αναζητήσεις το έργο του.


Ποια θα ήταν για εσένα αυτά τα δύο τραγούδια;
Το «Δεν έχει αρχή» που έχει ερμηνεύσει η Τζένη Καρέζη στην ταινία «Λόλα» και το «Πώς να σωπάσω μέσα», ένα τραγούδι που ακούγαμε πολύ στο σπίτι, γιατί το έβα­ζε, κυρίως, η μητέρα μου.


Μιας και μιλάμε για ελληνικό κινηματογράφο, σε ποιο «στρατόπεδο» τάσσεσαι, της Καρέζη ή της Βουγιουκλάκη;
Είναι και οι δύο ξεχωριστές. Έχω, όμως, μια αδυναμία στην Αλίκη Βουγιουκλάκη. Είναι από τις αγαπημένες μου προσωπικότητες και την αγαπάω πολύ. Μου αρέσει το φως και η λάμψη της, παρόλο που πολλοί τη θεώρησαν κακή ηθοποιό. Έχει δε­χτεί καλά και κακά σχόλια, αλλά έχει εισπράξει τόση αγάπη από τον κόσμο. Όλες οι γενιές βρίσκουν κάτι στην Αλίκη. Είναι από τους καλλιτέχνες που θαυμάζω πολύ.